द्रौपदी : Draupadi । द्रौपदीचा जन्म : Birth Of Draupadi ।
।। नमस्कार जय महाराष्ट्र ।।
द्रौपदी : Draupadi
द्रौपदी ही महाभारतातील सर्वात प्रसिद्ध पात्रांपैकी एक आहे. या महाकाव्यानुसार द्रौपदी ही पांचाल देशाचा राजा द्रुपदाची कन्या आहे. द्रौपदी ही पंच-कन्यांपैकी एक आहे ज्यांना चिर-कुमारी म्हणतात. कृष्णी, यज्ञसेनी, महाभारती, सैरंध्री, पांचाली, अग्निसुता इत्यादी इतर नावांनीही प्रसिद्ध आहे. द्रौपदीचा विवाह पांडवांशी झाला होता. द्रौपदी तिच्या पूर्वजन्मात मुद्गल ऋषींची पत्नी होती.
द्रौपदीचा जन्म :
प्राचीन भारतीय महाकाव्य महाभारतानुसार, द्रौपदीचा जन्म यज्ञकुंडात राजा द्रुपदाच्या पोटी झाला. म्हणून त्याला ‘यज्ञसेनी’ असेही म्हणतात. द्रौपदी ही तिच्या मागील जन्मी मुद्गल ऋषींची पत्नी होती तिचे नाव मुद्गलनी/इंद्रसेन होते. तरुण वयात पतीचे निधन झाल्यानंतर पती मिळण्याच्या इच्छेने तिने तपश्चर्या केली. शंकर प्रसन्न झाला आणि त्याला वरदान देण्याची इच्छा व्यक्त केली. तिने शंकराला पाच वेळा सांगितले की तिला सर्व गुणांनी युक्त पती हवा आहे. शंकराने सांगितले की तिला 5 गुणांनी परिपूर्ण पती मिळेल. कारण तिने पाच वेळा नवरा मिळावा ही इच्छा पुन्हा सांगितली होती.
पांडव आणि कौरव राजपुत्रांचे शिक्षण पूर्ण झाल्यावर त्यांना द्रोणाचार्यांना गुरुदक्षिणा द्यायची होती. द्रोणाचार्यांना द्रुपदाने केलेला अपमान आठवला आणि ते राजपुत्रांना म्हणाले, “राजकुमारांनो! तुम्हाला गुरुदक्षिणा द्यायची असेल तर पांचाल राजा द्रुपदाला पकडून माझ्यासमोर हजर करा. ही तुमची गुरुदक्षिणा असेल.” गुरुदेवांनी असे सांगताच सर्व राजपुत्र आपली शस्त्रे घेऊन पांचाल देशाकडे निघाले.
पांचाळला पोहोचल्यावर अर्जुन द्रोणाचार्याला म्हणाला, “गुरुदेव! प्रथम तुम्ही कौरवांना राजा द्रुपदाशी युद्ध करण्याचा आदेश द्या. जर ते द्रुपदाला पकडण्यात अयशस्वी झाले तर आम्ही पांडवांशी युद्ध करू.” गुरूंची आज्ञा मिळाल्यावर दुर्योधनाच्या नेतृत्वाखाली कौरवांनी पांचालवर हल्ला केला. दोन्ही बाजूंमध्ये घनघोर युद्ध सुरू झाले पण शेवटी कौरवांचा पराभव होऊन ते पळून गेले. कौरवांना पळताना पाहून पांडवांनी हल्ला सुरू केला. भीमसेन आणि अर्जुन यांच्या शौर्याने पांचाल राजाच्या सैन्याचा पराभव झाला. अर्जुनने पुढे जाऊन द्रुपदाला पकडून गुरू द्रोणाचार्यांसमोर आणले.
द्रुपदाला कैदी म्हणून पाहून द्रोणाचार्य म्हणाले, “हे द्रुपद! आता मी तुझ्या राज्याचा स्वामी झालो आहे. मी तुला माझा मित्र मानून तुझ्याकडे आलो आहे, पण तू मला आपला मित्र म्हणून स्वीकारला नाहीस. आता मला सांग काय?” माझी मैत्री स्वीकारा?” द्रुपदाने शरमेने मान खाली घातली आणि आपल्या चुकीबद्दल माफी मागितली आणि म्हणाला, “हे द्रोणा! तुला माझा मित्र न मानणे ही माझी चूक होती आणि त्यासाठी आता मी मनापासून पश्चात्ताप करतो. मी आणि माझे राज्य दोघेही आता तुझ्या अधीन आहोत, आता कर. तुला जे पाहिजे ते.” द्रोणाचार्य म्हणाले, “मैत्री समान वर्गातील लोकांमध्ये होते, असे तू म्हणाला होतास. म्हणून तुझ्याशी समान मैत्री व्हावी म्हणून मी तुझे अर्धे राज्य तुला परत देत आहे.” असे सांगून द्रोणाचार्याने गंगा नदीच्या दक्षिणेकडील राज्य द्रुपदाच्या स्वाधीन केले आणि बाकीचे स्वतःकडे ठेवले.
गुरु द्रोणांकडून पराभूत झाल्यानंतर राजा द्रुपद अत्यंत लाजला आणि त्याचा अपमान करण्याचा मार्ग विचार करू लागला. या चिंतेमुळे एकदा भटकंती करत कल्याणी नगरातील ब्राह्मणांच्या वस्तीत पोहोचले. तेथे त्याला यज आणि उपयज नावाचे महान कर्मकांडवादी ब्राह्मण बंधू भेटले. राजा द्रुपदाने त्याची सेवा करून त्याला प्रसन्न केले आणि द्रोणाचार्याला मारण्याचा उपाय सांगितला. त्याच्या प्रश्नावर मोठा भाऊ यज म्हणाला, “यासाठी, अग्निदेवांना कृपया एक मोठा यज्ञ आयोजित करून, जेणेकरुन ते तुम्हाला अत्यंत शक्तिशाली पुत्राचे वरदान देतील.” महाराजांनी त्यांच्या सांगण्याप्रमाणे यज्ञ करण्यासाठी यज्ञ आणि उपज मिळवले.
त्याच्या बलिदानावर प्रसन्न होऊन अग्निदेवांनी त्याला एक पुत्र दिला जो संपूर्ण शस्त्रे आणि चिलखत आणि कर्णफुले यांनी सुसज्ज होता. त्यानंतर त्या यज्ञकुंडातून एका मुलीचा जन्म झाला, जिचे डोळे फुललेल्या कमळासारखे तेजस्वी, भुवया चंद्राप्रमाणे वक्र आणि तिचा रंग गडद होता. तिचा जन्म होताच आकाशातून आवाज आला की ही मुलगी अधर्मियांचा नाश करण्यासाठी जन्मली आहे. मुलाचे नाव धृष्टद्युम्न आणि मुलीचे नाव द्रौपदी.
द्रौपदीच्या व्रताची अट फार कडक होती जी कोणीही मोडू शकत नाही.अंग देशाचा राजा कर्ण ही स्पर्धा जिंकू शकला असता पण त्याला संधी मिळाली नाही.शेवटी अर्जुनने ही अट जिंकून द्रौपदीशी लग्न केले. . अर्जुन त्याच्या झोपडीत पोहोचला तेव्हा कुंती पूजा करत होती. जेव्हा अर्जुन म्हणाला की आई आपण काहीतरी आणले आहे, त्याकडे न पाहता त्याने ते आपापसात वाटून घेण्यास सांगितले, आईची आज्ञा सर्वांत श्रेष्ठ होती. म्हणून द्रौपदीने सर्व पांडवांची पती म्हणून सेवा केली परंतु ती फक्त अर्जुनची पत्नी होती.