पारिजात ची कथा : Parijat Katha । पारिजात रोप लावण्यासाठी योग्य दिवस आणि वेळ : (Right day and time to plant Parijat plant) । पारिजात रोप लावण्यासाठी योग्य दिशा : (Right Direction to plant Parijat plant) । पारिजात वृक्ष लागवडीचे फायदे : (Parijat plant benefits) । पारिजात वृक्षाची इतर नावे (पारिजात वृक्ष अर्थ) । पारिजात वृक्षाचे औषधी महत्त्व ।
।। नमस्कार जय महाराष्ट्र ।।
पारिजात ची कथा : Parijat Katha :
त्यामागे एक अतिशय गोड प्रेमकथा आहे. अशी कथा की जी सर्व काळातील सर्वोत्कृष्ट प्रेम कथांंना सुद्धा लाजवेल.
या कथेनुसार, राजकुमारी पारिजातक सूर्याच्या… होय भगवान सुर्य देवाच्या प्रेमात पडली. सूर्यदेवाला त्याच्या वैभवाची आणि शक्तीची पुर्णपणे जाणीव होती. तरीही एका अटीवर तिच्याशी त्याने लग्न करण्याचे वचन दिले. अट अशी होती की, काहीही झाले तरी तिने त्याच्याकडे कधीही पहायचे नाही. अट विचित्रच होती खरी…पण प्रेमात रममाण झालेल्या परीजातने याचा कधी विचारच केला नाही.
त्यांनी शरद ऋतूमध्ये लग्न केले आणि बघता बघता उन्हाळ्यापर्यंतचा काळ कसा भरकन निघून गेला. उन्हाळा येताच सुर्यदेवाची शक्ती पूर्वीपेक्षा अफाट वाढली…. इतकी, की पारिजात त्याच्या एका कटाक्षात भस्म होऊन जाईल. अशाच एका दुपारच्या वेळी सूर्य पारिजातच्या दारात खाली उतरला आणि पारिजात भान हरपून त्याच्याकडे पाहातच राहिली. वचनभंगामुळे तो प्रचंड क्रोधीत झाला आणि रागाच्या भरात अजूनच तापला. या सगळ्यात पारिजात राख होऊन स्वतःच्याच राखेत बुडून गेली…. तथापि, जेव्हा त्याचा राग शांत झाला तेव्हा त्याला पारिजातच्या जीवापाड प्रेमाची जाणिव झाली. शरीर भस्म झाल्याने देवांनी तिला एका झाडाच्या रुपात पुन्हा जिवंत केले. आणि पुन्हा असं घडू नये यासाठी रात्रीच सूर्यदेव तिच्या भेटीला जातात. या भेटीत परिजातची फुले रात्रीच्या वेळी बहरुन इतकी सुवासिक असतात की जणू सूर्याने त्यांंचं चुंबन घेतलं असेल आणि प्रेमात ती दोघं स्वतःला विसरुन जात असतील….
पहाट होताच देव आपल्या कामावर रुजू होतात आणि त्यांच्या पहिल्या किरणांनी जमिनीला स्पर्श करताच फुले खाली गळून पडतात. याच कथेच्या दुसर्‍या आवृत्तीत असे म्हटले जाते की सुर्यदेवाने पारिजातचे प्रेम नाकारले आणि राजकन्या ते सहन करू शकली नाही. तिने स्वतःला ठार मारले आणि तिचे प्रेम पुन्हा पुन्हा सिद्ध करण्यासाठी तिच्याच राखेतून एक झाड वाढले. पडलेली फुलं तिचे अश्रू मानली जातात, ती फुले वाहते, तिच्या प्रियकराची नजर सहन करण्यास ती फुलं असमर्थ असतात……!
पारिजातक वृक्ष थेट स्वर्गातून आलेला आहे. समुद्रमंथनातून निघालेले हे तेरावं रत्न देवांचा राजा या नात्याने इंद्राकडे होतं. स्वर्गातील इंद्राच्या रोपवाटिकेत तो लावला होता. एकदा नारदमुनींनी ही फुलं रुक्मिणी आणि सत्यभामेला दिली आणि मग या वृक्षासाठी दोघींनी हट्ट केला. रुक्मिणीलाही या वृक्षाची फुले हवी होती. सत्यभामेला तर आख्खा वृक्षच हवा होता….श्रीकृष्णाने सत्यभामेसाठी हा वृक्ष इंद्राशी लढाई करून पृथ्वीवर आणला. कृष्णाने वृक्ष सत्यभामेच्या दारात लावला पण फुलं मात्र रुक्मिणीच्या अंगणात पडत असत…
याशिवाय असं म्हटलं जातं की पारिजातका खाली उभं राहून एखादी गोष्ट मागितली तर पारिजातक ती इच्छा पूर्ण करतो. इच्छापूर्ती करणारा वृक्ष म्हटलं जातं. तुम्ही कितीही थकून आलात आणि पारिजातकाच्या खोडाला स्पर्श केल्यास ते तुमचा थकवा काढून घेऊन तुम्हाला उत्साह देतो असंही म्हणतात.
उत्तर प्रदेशातील बाराबंकी जिल्ह्यातील किंटूर गावात पारिजात वृक्षाचे एक प्राचीन झाड आहे. या झाडाला शासनाने हेरिटेज वृक्षाचा दर्जा दिला आहे. जगातील अशा प्रकारचे हे एकमेव झाड आहे. या झाडाला कल्पवृक्ष या नावानेही ओळखले जाते, ज्याचा मूळ अर्थ इच्छापूर्ती करणारा वृक्ष आहे.पारिजात वृक्ष पाहण्यासाठी राज्याचेच नव्हे तर दूरदूरचे पर्यटक येथे पोहोचतात. पौराणिक कथेनुसार, देवाने स्वतः हे झाड स्वर्गातून पृथ्वीवर आणले. संपूर्ण जगात हा आपल्या जातीचा एकमेव दुर्मिळ वृक्ष आहे.येथे उपस्थित महंत मंगलदास यांच्या मते या झाडाचे वय 5000 वर्षांहून अधिक असल्याचे सांगितले जाते. त्याच हिंदू मान्यतेनुसार हे झाड पाहणे खूप शुभ मानले जाते. या झाडाला वर्षातून एक महिनाच फुले येतात. असे मानले जाते की हे पांढरे फूल भगवान शंकराला अर्पण केल्याने ते प्रसन्न होतात.
पारिजात रोप लावण्यासाठी योग्य दिवस आणि वेळ : (Right day and time to plant Parijat plant)
आपण शुक्रवारी किंवा सोमवारी पारिजात वृक्ष लावू शकता. हे दोन्ही देवी पक्षाचे दिवस आहेत ज्यात देवींची पूजा केली जाते. तसे, शुक्रवारी संध्याकाळी पारिजात वृक्ष लावणे हा सर्वोत्तम काळ आणि शुभ मानला जातो. कारण हा लक्ष्मीचा दिवस आणि वेळ आहे.
पारिजात रोप लावण्यासाठी योग्य दिशा : (Right Direction to plant Parijat plant)
पारिजात वृक्ष उत्तर दिशेला लावणे अत्यंत शुभ मानले जाते. ही शांती आणि समृद्धीची दिशा मानली जाते. हे झाड अशा दिशेला ठेवावे की सकाळी उठल्याबरोबर सूर्यप्रकाश पडेल म्हणजेच उत्तर-पश्चिम दिशेला.
पारिजात वृक्ष लागवडीचे फायदे : (Parijat plant benefits)
पारिजात वृक्ष लागवडीचे अनेक फायदे आहेत. जिथे समृद्धीची दिशा आहे, तिथे घरातील नकारात्मक ऊर्जा कमी करण्यासही हे उपयुक्त आहे. याशिवाय घरातील लोकांना मानसिक शांती मिळते आणि निरोगी आणि दीर्घायुष्य मिळते. यासोबतच हे झाड लावल्याने घरात अनेक प्रकारचे वास्तू दोष होत नाहीत. तुम्ही ते तुमच्या घरासमोर लावू शकता, तुमच्या मंदिराजवळ ठेवू शकता तसेच गच्चीवरही ठेवू शकता
पारिजातक, हरसिंगार, शेफाली, विष्णुकांता, शेफालिका, रात की राणी, प्राजक्ता, शिउली इत्यादी या झाडाची इतरही अनेक नावे प्रचलित आहेत. ही नावे या झाडाच्या गुणधर्मांवर आणि विविध भारतीय भाषांवर आधारित आहेत. याचे इंग्रजीत नाईट जस्मिन आणि उर्दूमध्ये गुलजाफरी असे नाव आहे.
पारिजात वृक्षाचे औषधी महत्त्व :
धार्मिक महत्त्वासोबतच त्याचे औषधीही महत्त्व आहे जे आपल्या शरीरातील अनेक रोग बरे करते (पारिजात के फयदे). आम्हाला कळू द्या:
- त्याच्या एका बियाचे रोज सेवन केल्याने मूळव्याध नावाचा आजार बरा होतो
- त्याचा सुगंध इतका चांगला आहे की त्यामुळे आपला थकवा तर दूर होतोच पण तणावही दूर होतो.
- हृदयरोगींना याच्या फुलांच्या रसाचे सेवन केल्याने फायदा होतो, परंतु आयुर्वेदिक डॉक्टरांना सांगूनच करा.
- कोरडा खोकला असल्यास त्याची पाने बारीक करून मधात मिसळून खावी यामुळे तुमचा कोरडा खोकला बरा होईल.
- त्वचारोगातही पारिजाताची पाने चमत्कारासारखी काम करतात.