पुरंदर किल्ला । Purandar Fort । पुरंदर किल्याचा इतिहास । पुरंदर किल्ला ट्रेक माहिती । पुरंदर किल्ल्यावर कसे जायचे । किल्ले पुरंदर जवळील निवास आणि हॉटेल / डाकघर / पोलीस स्टेशन । पुरंदर किल्ला पाहण्यास जाण्यासाठी वेळ ।
।। नमस्कार जय महाराष्ट्र ।।
पुरंदर किल्ला – Purandar Fort (पुणे दर्शन)
पुरंदर किल्ला हा भारताच्या पश्चिम भारतातील महाराष्ट्र राज्यातील पुणे जिल्ह्यातील एक पर्वतीय किल्ला आहे. पुण्याच्या आग्नेयेस ५० किमी अंतरावर पश्चिम घाटात हा किल्ला समुद्रसपाटीपासून ४,४७२ फूट उंचीवर आहे पुरंदर हा किल्ला इतर किल्ल्यासारखाच आहे पण तरीही तो एक खास आहे. किल्ले असा दिसतो की कितीतरी मोठे पर्वत एकमेकांवर इतके रॉक पॅच ठेवले आहेत. रॉक पॅचच्या काठावर तटबंदी बांधण्यात आली आहे. किल्ल्याच्या तटबंदीच्या आत एक माची आहे आणि माचीच्या आत एक बालेकिल्ला आहे ज्यामध्ये एकूण चोवीस बुरुज आहेत जिथे शेंद्र्या बुरुज हे सर्वांमध्ये सर्वात वरचे आहे कारण शेंद्र्या बुरुज आकाशाला भिडल्यासारखे वाटते. आणि एका बालेकिल्लाच्या आत, अनेक योद्धे आपल्या तलवारीने आपले शौर्य दाखवतील, जसे अनेक पतंग पक्षी आकाशात उडतात.
पुरंदर किल्याचा इतिहास
पुरंदर किल्याचे पौराणिक नाव ‘इंद्रनील पर्वत’ आहे. एका पौराणिक कथेनुसार, पुरंदर पर्वत हा द्रोणागिरी पर्वताचा तुटलेला भाग आहे, जो भगवान हनुमानाने रामायणात वाहून नेला होता.
त्यानंतर बेदर सल्तनतच्या अंमलाखाली पुरंदरला अनेकवेळा वेढा घातला गेला. किल्ल्याचा शेंदुर्य बुरुज पुन्हा कधीही पडू नये म्हणून, बेदरच्या राजाने स्वप्न पाहिले की, त्याच्या संरक्षक देवतेला संतुष्ट करण्यासाठी, एखाद्या पुरुषाने आपली पत्नी आणि त्यांच्या ज्येष्ठ पुत्राचा जागीच बळी द्यावा, जोपर्यंत पाया निश्चित होणार नाही. म्हणून त्याने आपले मंत्री येसाजी नाईक चिवे यांना बुरुजाच्या पायावर आपली पत्नी आणि आपल्या ज्येष्ठ पुत्राला पुरण्याचा आदेश दिला, जे लगेच सोन्याचे आणि विटांचे अर्पण करून केले गेले. बुरुज पूर्ण झाल्यावर एका मंत्र्याला गडाचा ताबा देण्यात आला आणि बलिदान दिलेल्या मुलाच्या वडिलांना दोन गावे बक्षीस देण्यात आली.
1646 मध्ये, मराठा साम्राज्याच्या पहिल्या विजयात एका तरुण शिवाजीने शिवसूत्र किंवा गनिमी कावा (गनिमी कावा) द्वारे पुरंदर किल्ल्यावर छापा टाकला आणि सर्वोच्च नियंत्रण स्थापित केले.
शिवाजी महाराज पुत्र संभाजी यांचा जन्म 16 मे 1657 रोजी पुरंदर किल्ल्यावर झाला, जे पुढे मराठा साम्राज्याचे दुसरे छत्रपती झाले आणि त्यांनी शिवाजी महाराजांचा वारसा पुढे नेला आणि आपल्या वडिलांप्रमाणेच आदर आणि महानता मिळवली.
14 मार्च 1818 रोजी ब्रिटीशांच्या सैन्याने वज्रगडावर कूच केले. वज्रगडाने पुरंदरला हुकूम दिल्याने किल्ल्याच्या कमांडंटला अटी मान्य कराव्या लागल्या आणि 16 मार्च 1818 रोजी पुरंदरवर ब्रिटीश ध्वज फडकवण्यात आला. ब्रिटिश राजवटीत किल्ल्याचा वापर तुरुंग म्हणून केला जात होता. दुसऱ्या महायुद्धादरम्यान, हे शत्रू-परकीय (म्हणजे जर्मन) कुटुंबांसाठी एक नजरबंदी शिबिर होते. म्हणूनच, आज अनेक जर्मन लोक पुरंदरला त्यांचे जन्मस्थान म्हणतात
पुरंदर किल्ला ट्रेक माहिती
प्रारंभ बिंदू: नारायणपूर गाव, पुणे जिल्हा
ट्रेक ग्रेडियंट: सोपे. पुरंदर किल्ल्याचा ट्रेक हा काही चढत्या आणि घसरलेल्या भागांसह सतत चढाईचा मार्ग आहे.
पुरंदर किल्ला ट्रेक अंदाजे वेळ: दोन तास एक मार्ग
जलस्रोत: काहीही नाही. ट्रेक सुरू करण्यापूर्वी किमान 2 लिटर पाणी सोबत ठेवावे.
भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम महिने: सहसा, पावसाळ्याचे महिने सह्याद्रीमध्ये ट्रेकिंगसाठी सर्वोत्तम शिफारस केलेले महिने असतात.
बहुतेक लोक पावसाळ्यात भेट देतात कारण आजूबाजूचा परिसर हिरवागार झाला आहे आणि वातावरण ढगाळ असले तरी दिव्य आहे.
रस्त्याने: पुण्यापासून ५१ किमी
जवळचे रेल्वे स्टेशन: पुणे
पुरंदर किल्ल्यावर कसे जायचे
नारायणपूर गाव NH 4 द्वारे पुण्याशी चांगले जोडलेले आहे. राज्य परिवहन बस वारंवार पुण्याहून नारायणपूरला जातात.
पुण्याहून पुरंदर किल्ल्यावर जाण्याचा सर्वात व्यवहार्य मार्ग म्हणजे हडपसर मार्गे सासवडला जाणे. नारायणपूर गावात पुरंदर मठाच्या घाटावर पोहोचाल. तेथून काही किलोमीटर अंतरावर हा किल्ला आहे.
पुण्याहून, तुम्ही कापूरहोळ/सासवडसाठी बस पकडू शकता आणि नंतर नारायणपूरसाठी दुसरी बस पकडू शकता, जे पुरंदर किल्ल्याच्या पायथ्याचे गाव आहे. नारायणपूर ते पुरंदर किल्ल्यावर सहज चालता येते.
पुणे रेल्वे स्थानकापासून पायथ्यावरील गावाकडे जाणारा मार्ग आगाखान रोड – स्टेशन रोड – साधू वासवानी रोड – दक्षिण कमान मार्ग – प्रिन्स ऑफ वेल्स रोड – NH 65 – SH 64/ पुणे सासवड रोड – SH 64/ SH 63 मार्गे जातो. अंदाजे 19 SH 63/ SH 64 (भारताच्या पश्चिम घाटातून) किलोमीटर पुढे पुरंदर किल्ला आहे.
किल्ले पुरंदर जवळील निवास आणि हॉटेल / डाकघर / पोलीस स्टेशन
या किले पासच्या निवासस्थानी आहेत- जसे होम स्टेड, बेड आणि नाश्ता, अनेक हॉटेल इ.
सावाड़ पोलीस स्टेशन (28.1 किलोमीटर) इस किले कानतम पोलीस स्टेशन आहे.
या किले जवळ 28 किलोमीटर दूर एक ग्रामीण हॉटेल आहे.
पुरंदर किल्ला पाहण्यास जाण्यासाठी वेळ
किल्ला सकाळी ९.०० वाजेपर्यंत सर्वांना उघडता येते आणि संध्याकाळी ५:०० वाजता बंद होतो.
या किल्ल्या मध्ये प्रवेश करण्यासाठी एक आपली ओळख पत्र (ID Card) जवळ असू द्या आणि जर तुम्ही एक विदेशी
पाहुणे आहेत तो तुम्हाला प्रवेश करण्यासाठी तुमच्या पासपोर्टला तुमच्या सोबत जावे लागेल.
किल्ल्यात प्रवेशासाठी कोणतेही प्रवेश शुल्क नाही.
इस किले में कैमरों की अनुमति नहीं है.